Business Central Productiebedrijven Afdelingen of Bewerkingsplaatsen
Arjan de Groot
03 april 2023

Business Central voor Productiebedrijven: Afdelingen of Bewerkingsplaatsen?

Bij implementaties van Business Central bij Productiebedrijven is een van de meest besproken onderwerpen of er gebruik gemaakt moet gaan worden van Afdelingen (Work Centers) of Bewerkingsplaatsen (Machine Centers), of een combinatie van beiden. Het is van belang om te begrijpen wat de verschillen zijn tussen Afdelingen en Bewerkingsplaatsen om de meest effectieve keuze voor de inrichting te kunnen maken. Deze blog gaat in op de verschillen tussen deze onderdelen. Dit doe ik aan de hand van enkele scenario’s, zodat het na het lezen duidelijker is en je een overwogen beslissing kan nemen.

In Business Central bestaat de hiërarchie van een productieorganisatie uit 3 niveaus. Het bovenste niveau, de Afdelingsgroep is een code die niet veel bepaalt, maar wel noodzakelijk is om in te vullen. In de meeste gevallen zal 1 Afdelingsgroep volstaan. Het tweede niveau is de Afdeling en het derde niveau de Bewerkingsplaats.

Business Central niveaus Productiebedrijf Afdelingsgroep Afdeling Bewerkingsplaats

In bovenstaande afbeelding staat de hiërarchie schematisch weergegeven. In dit schema zijn ook een viertal inrichtingskeuzen voor de afdelingen en/of bewerkingsplaatsen weergegeven, die ik hieronder zal beschrijven.

Afdeling bestaande uit personen zonder bewerkingsplaatsen

De assemblage afdeling in ons voorbeeld is een afdeling bestaande uit 8 personen.

Afdeling met personen zonder bewerkingsplaats

In het veld Capaciteit leg je het aantal personen waaruit de afdeling bestaat vast. De capaciteit is van belang om te bepalen aan hoeveel productieorders tegelijk gewerkt kan worden. Als default gaat Business Central er namelijk van uit dat er maar 1 persoon tegelijk aan 1 productieorder werkt, tenzij in de bewerkingsplannen anders is ingesteld in de Gelijktijdige capaciteit.

Ook kun je de Efficiëntie vastleggen. In de praktijk werk je meestal met een efficiëntie van 100%, maar je kunt een lagere efficiëntie instellen als iedere dag bijvoorbeeld 10% van de tijd aan opruimen wordt besteed. Daar wordt dan in de planning rekening mee gehouden en leidt dan tot langere doorlooptijden.

De afdeling is ingesteld op werken volgens een Prod.-agenda (kalender) STD. Je kunt agenda’s maken met 1 of meerdere shifts, in dit geval is het simpel gehouden met 1 shift (PLOEG 1):

Productie agenda kalender STD

Wanneer je een agenda aanmaakt of de capaciteit, efficiëntie of prod.-agenda ervan aanpast, moet je niet te vergeten om de agenda’s opnieuw door te laten rekenen:

Afdelingsagenda berekenen Business Central

Via de knop Agenda uit bovenstaande schermafdruk kun je ook de totale capaciteit raadplegen voor de afdelingen, wat in het geval van de Assemblage afdeling 64 uur per dag is (8 x 8 uur).

Afdelingsagendamatrix Assemblage

Tenslotte kun je via de knop Taakoverzicht een overzicht krijgen van alle productieorders waar deze afdeling voor is ingepland en op welke dagen/tijden. Dit overzicht kan handig zijn om prioriteiten te bepalen en bottlenecks op te sporen:

Taakoverzicht afdeling Business Central

Conclusie:
In het algemeen maak je 1 afdeling aan voor een groep mensen die uitwisselbaar zijn, dus hetzelfde werk (kunnen) uitvoeren, volgens dezelfde kalender en tegen hetzelfde tarief. Als dit niet het geval is, wil je al snel meerdere afdelingen (of onderliggende bewerkingsplaatsen) aanmaken.

Afdeling bestaande uit machine(-s) zonder bewerkingsplaatsen

Alhoewel de Engelstalige term Machine Center lijkt te impliceren dat machines als bewerkingsplaatsen dienen te worden ingericht, is dit niet het geval. Zeker voor belangrijke machines of apparaten, met een afwijkend tarief en/of afwijkende boekingsgang, of wanneer ze kritisch zijn in de planning, is het logisch om deze als een Afdeling in te richten, zoals voor onderstaande CNC-robot het geval is:

CNC Robot Afdeling in Business Central

Conclusie:
Ook voor machines en apparaten kun je afdelingen gebruiken. Voor de meeste bedrijven is het gebruik van afdelingen zonder bewerkingsplaatsen een prima oplossing, waarmee je met behulp van het capaciteitsveld kunt definiëren uit hoeveel machines of personen deze bestaat en inzicht te hebben welk deel daarvan ingepland is t.b.v. productie orders.

Afdeling met bewerkingsplaatsen zonder geconsolideerde agenda

In deze situatie is sprake van een afdeling, met onderliggende bewerkingsplaatsen, die ieder een eigen capaciteit kennen, en waarbij de afdeling zelf niet bijdraagt aan de capaciteit. De afdeling fungeert hierbij hoofdzakelijk als organisatorische eenheid. Vandaar dat het verstandig is om de efficiëntie van de afdeling zelf op 0 te zetten, om daar zeker van te zijn. Let op dat je bij het berekenen van de Afdelingskalenders deze afdeling(-en) uitsluit, omdat je daarvoor de berekening niet kunt uitvoeren.

Afdelingskalender afdeling met bewerkingsplaatsen zonder geconsolideerde agenda

De freesmachines zijn als onderstaand geconfigureerd. Je ziet dat in het veld Afdeling de bovenliggende afdeling VERSPANEN is ingericht. De capaciteit is 2, omdat er 2 (identieke) freesmachines zijn. De ZAAG is identiek ingericht, alleen met een capaciteit van 1.

Bij een bewerkingsplaats kun je geen specifieke kalender inrichten, er geldt dat altijd de agenda van de bovenliggende afdeling wordt toegepast. Tevens kun je geen specifieke dimensies inrichten, ook daarin zijn de bovenliggende afdelingen leidend.

Je ziet wel dat bij een bewerkingsplaats er een tabblad Bewerkingsplaninstelling bestaat, met in onderstaand voorbeeld een insteltijd van 0,5 uur. Dit zijn default tijden die bij het gebruik van deze bewerkingsplaatsen in eerste instantie automatisch in een bewerkingsplan worden toegepast (en uiteraard kunnen worden aangepast).

Bewerkingsplaats Busines Central Afdelingsnr Capaciteit Insteltijd

In onderstaand bewerkingsplan is een eenvoudig scenario uitgewerkt, voor een verspaning, waarbij eerst zaagbewerkingen plaatsvinden, gevolgd door freesbewerkingen.

Bewerkingsplan verspaning eenvoudig

Conclusie
Je maakt alleen een afdeling met bewerkingsplaatsen aan zonder geconsolideerde agenda als de bewerkingsplaatsen separaat gepland moeten worden. Je zou de Zaag en de Freesmachines ook als aparte afdelingen kunnen aanmaken, maar op deze manier groepeer je de resources wat met name voor rapportage doeleinden voordelen kan bieden, zodat je bijvoorbeeld overall bezetting en rendement per afdeling kunt inzichtelijk maken.

Afdeling met bewerkingsplaatsen met geconsolideerde agenda

Tenslotte de situatie waarin een afdeling wordt geconfigureerd met een geconsolideerde agenda, zoals bij de afdeling LASSEN. Wanneer je deze instelling activeert, doen de instellingen Capaciteit en Efficiëntie % op de afdeling zelf niets meer. De capaciteit wordt dan volledig bepaald door het totaal van de capaciteiten van de onderliggende bewerkingsplaatsen, wat in ons voorbeeld 2 identieke lasapparaten was, LAS-1 en LAS-2.

Afdeling met bewerkingsplaatsen met geconsolideerde agenda

Hiermee, kun je zowel op afdelingsniveau de Agenda, als op bewerkingsplaatsniveau per apparaat de Agenda beoordelen:

Afdelingsagendamatrix en Bewerkingsplaatsagendamatrix

Wanneer je met een geconsolideerde agenda werkt, kun je taken die zijn ingepland op de Afdeling toewijzen aan 1 van de onderliggende bewerkingsplaatsen:

Geconsolideerde agenda taken verplaatsen naar bewerkingsplaatsen

Daarmee biedt dit mogelijkheden om de bewerkingsplannen op Afdelingsniveau in te richten en wanneer de planning concreet gemaakt moet worden de definitieve bewerkingsplaats toe te wijzen. Je kunt overigens via dezelfde functie taken verplaatsen tussen bewerkingsplaatsen onderling (van dezelfde afdeling).

Als je dan de werklast van de afdeling beoordeelt en doorzoomt op het Toegewezen aantal, zie je zowel de capaciteit die nog aan de afdeling als aan de onderliggende bewerkingsplaatsen zijn toegekend en kun je dit op 2 niveaus beheersen.

Conclusie
Een afdeling met een geconsolideerde agenda is uitermate handig omdat op 2 niveaus de capaciteit gemanaged kan worden en vooral wanneer de bewerkingsplaatsen uiteindelijk op individueel niveau gepland en/of verantwoord moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld ook een afdeling met personen zijn, waarbij de individuele personen als bewerkingsplaatsen zijn ingericht.

Tot slot

Ik hoop dat bovenstaande informatie met de geschetste scenario’s je meer inzicht heeft gegeven in hoe en wanneer je het beste afdelingen en bewerkingsplaatsen kunt gebruiken en inrichten. Is het toch nog niet helemaal duidelijk of heb je andere vragen over Business Central? Aarzel dan niet om aanvullend advies te vragen.

Meer weten?

Schroom niet. Bel of mail ons gewoon even.

Maurice Gonlag
Maurice Gonlag
06 - 38 82 11 49
Vincent Wilgenkamp
Vincent Wilgenkamp
06 - 13 58 87 83
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.